Een tijdje geleden plaatste ik een foto van een paard met flinke orthopedische problemen. Het doel was om te laten zien hoeveel baat zo’n paard kan hebben bij een goede bekapping. In een aantal reacties kwam de vraag naar voren of het paard nog wel kon bewegen met zulke slechte knieën. Afgaande op de informatie van de eigenaar kon ik zeggen dat dit inderdaad nog steeds goed ging. Toch was mijn interesse gewekt over hoe dit in het algemeen zit bij oudere paarden en paarden met een chronische orthopedische aandoening.
Voldoende bewegen ondanks hoge leeftijd en pijn
Zo kwam ik terecht bij een recent onderzoek van de Universiteit voor Diergeneeskunde in Wenen. De onderzoekers observeerden gedurende 24 uur per dag iets meer dan 100 paarden van verschillende leeftijden en gezondheidstoestanden. Het doel was om te kijken of er een verband bestaat tussen huisvesting en bewegingsactiviteit bij oude paarden en paarden met chronische orthopedische aandoeningen.
De hoopgevende conclusies was dat hoge leeftijd en orthopedische pijn geen belemmering waren om te bewegen, zolang paarden daar maar voldoende gelegenheid toe hebben. De paarden in het onderzoek besteedden 42% van hun dag aan eten, 39% aan rusten en 19% aan beweging. Deze percentages waren min of meer gelijk tussen alle paarden, ongeacht hun leeftijd of hun orthopedische aandoening.
Huisvesting
De manier van huisvesten is natuurlijk belangrijk voor alle paarden, maar voor deze paarden mag er nog een uitroepteken achter die stelling. Naarmate paarden ouder worden of gezondheidsproblemen hebben, kunnen ze minder goed omgaan met de uitdagingen in hun leefomgeving. Net als bij mensen eigenlijk. Daarom moeten ze zich steeds comfortabel en veilig genoeg voelen om te bewegen zoals jongere paarden doen en een plek hebben waar dat mogelijk is.
Het onderzoek liet namelijk wel verschillen in bewegingsactiviteit zien tussen paarden die verschillend werden gehuisvest. Paarden die constant in een groep buiten leefden, vertoonden een gelijkmatigere verdeling van voedings- en bewegingsactiviteiten met minder uitgesproken pieken dan paarden die in hun eentje op stal stonden of in groepsstallen verbleven, zelfs als deze laatste twee groepen dagelijkse weidegang of toegang tot een paddock kregen.
Beweging
Paarden die op stal gehouden werden brachten 48% van hun tijd inactief door, terwijl dit bij die in de wei stonden 29% was, ongeacht hun leeftijd of kreupelheidsstatus. De mate van beweging was het hoogst bij paarden die 24/7 in de wei stonden (22% van de tijd), op de voet gevolgd door paarden die voornamelijk in een paddock leefden (19,7%). Stalpaarden die afhankelijk van de weersomstandigheden weidegang kregen, bewogen 14,3% van de tijd. Leeftijd of de mate van kreupelheid had op deze statistieken ook geen invloed.
Compensatoire beweging
Die 14,3% lijkt misschien nog mee te vallen, maar de onderzoekers interpreteerden dit als ‘compensatoire beweging’. Dit is beweging om een gebrek aan eerdere fysieke activiteit te compenseren. Iedereen kent wel de filmpjes op sociale media van koeien die op de eerste lentedag dolblij bokkend de wei in rennen, genietend van de vrijheid die ze helaas niet altijd mogen ervaren.
En als het gedrag toch afwijkend is?
Zoals gezegd vond het onderzoek geen verschil tussen hoe paarden van verschillende leeftijden en gradaties van kreupelheid hun tijd doorbrengen. Paarden die onder vergelijkbare omstandigheden leven, besteden hun tijd op ongeveer dezelfde manier.
Als een paard zich toch anders dan de andere paarden gedraagt of andere beweginsgpatronen of -intensiteit laat zien, zou je dit volgens de onderzoekers niet te snel als aanvaardbaar individueel verschil moeten zien. Probeer te ontdekken waaróm het gedrag en de bewegingsactiviteit afwijkt. Denk hierbij aan stress door hiërarchieproblemen, te veel paarden bij elkaar voor de beschikbare ruimte, onvoldoende graasmogelijkheden of lichamelijke problemen anders dan chronische orthopedische aandoeningen.
Je wilt meer weten
Hou je van dit soort uitgebreide en objectieve informatie over paarden? Mijn boeken staan er vol mee! Toegankelijke, wetenschappelijk onderbouwde kennis, inzichten en adviezen die jou en je paard gaan helpen.